ایمان گودرزی؛حضور بازیکن خارجی در لیگ برتر ایران یکی از معماهای کلیشه‌ای و لاینحل فوتبال ایران است. بازیکنانی که با تلاش دلال‌ها و قیمت‌های گزاف چند صد هزار دلاری به فوتبال ایران وصل می‌شوند و اغلب کیفیتی ندارند و در تیم‌های ایرانی بدون هیچ تأثیر خاصی بدل به یک نیمکت گرمکن می‌شوند. در حقیقت نزدیک به سه چهارم خارجی‌های شاغل در ایران چنین سرنوشتی دارند و این بدان معناست که در فوتبال سالیانه چند میلیون دلار دور می‌ریزیم تا چند تماشاگر را به لیگ اضافه کنیم! پولی که باید صرف توسعه فوتبال و تیم‌های پایه شود، این‌گونه هر فصل هزینه مشتی اغیار و اجنبی می‌شود که هیچ خاصیتی ندارند.
در فصل گذشته هم همین روال در لیگ ایران برقرار بود و تمامی تیم‌های ایرانی تعداد قابل توجهی بازیکن خارجی داشتند که تقریباً اکثر آنها بی‌مصرف و بی‌خاصیت بودند. به عنوان مثال پرسپولیس به عنوان قهرمان لیگ برتر دو مهاجم خارجی داشت که روی هم رفته تنها 3 گل در طول یک فصل به ثمر رساندند و قراردادشان روی هم نزدیک به 2 میلیون دلار می‌شد. هزینه‌ای گزاف برای 2 مهاجم بی‌خاصیتی که آنقدر بی‌کیفیت بودند که در برخی اوقات یحیی گل‌محمدی آنها را روی نیمکت هم نمی‌گذاشت و از لیست خارج می‌کرد.
در فصل گذشته ۴۳ بازیکن خارجی در ۱۳ باشگاه در لیگ بیست‌ودوم توپ زدند و 3 باشگاه هوادار، نفت مسجدسلیمان و ملوان در تیم خود از بازیکنان خارجی استفاده نکردند. از فصل پیش رو سهمیه بازیکنان خارجی تیم‌ها از 1+3 به 1+6 افزایش خواهد داشت و تیم‌ها می‌توانند از خارجی‌های بیشتری استفاده کنند. بررسی عملکرد بازیکنان خارجی در فصل گذشته می‌تواند پاسخ روشنی به این سؤال باشد که آیا قرار است خارجی‌ها به کیفیت فوتبال ایران اضافه کنند یا قرار است دلار بیشتری بدهیم تا تعدادی تماشاگر بی‌مصرف در لیگ داشته باشیم؟
تراکتور: گوستاوو واگنین، ریکاردو آلوز، صفا هادی و خایمه رومرو
۳ بازیکن از ۴ بازیکن خارجی تراکتور از مهره‌های اصلی این تیم تبریزی در فصل گذشته بودند. آلوز پرتغالی در ۲۷ بازی برای تراکتور به میدان رفت و موفق به ثبت ۱۳ پاس گل شد و عنوان آقای گلی لیگ بیست‌ودوم را به دست آورد. او به اذعان اغلب کارشناسان و پیشکسوتان فوتبال از باکیفیت‌ترین بازیکنان لیگ بود.
میانه زمین تراکتور با حضور گوستاوو واگنین و صفا هادی عملکرد خوبی داشت و این دو بازیکن تأثیر بسیار زیادی روی کسب نتایج قابل قبول تراکتور داشتند. صفا هادی عراقی در پست هافبک دفاعی در این فصل ۲۶ بازی برای تیمش انجام داد و یک گل به ثمر رساند.
گوستاوو واگنین، دیگر بازیکن خارجی تراکتور است که ملیت برزیلی – ایتالیایی دارد و در این فصل برای تراکتور درخشان ظاهر شد. او توانست ۳ گل و ۳ پاس گل دهد و نشان دهد بازیکن باکیفیتی است. گوستاوو در این فصل ۳۰ بازی برای تراکتور انجام داد.
برخلاف این 3 بازیکن تأثیرگذار، خایمه رومرو که سابقه بازی لالیگا را در کارنامه داشت نتوانست در تراکتور موفق عمل کند. او تنها ۴ بار در ترکیب قرار گرفت و نتوانست گلی را به ثمر برساند و در کل یک نیمکت گرمکن و تماشاگر صرف بود.
استقلال: رافائل سیلوا، کوین یامگا و عزیزبک آمانوف
به جز آمانوف که در این فصل تنها سه دقیقه برای آبی‌پوشان به میدان رفت و در ادامه از این تیم جدا شد، دو بازیکن دیگر استقلال عملکرد قابل قبولی را در تیم‌شان به ثبت رساندند. یامگا و سیلوا دو مهره ثابت ساپینتو در طول فصل بودند.
رافائل سیلوا، مدافع برزیلی استقلال که دومین سال حضورش در این تیم را سپری می‌کرد، امسال نیز در ترکیب ثابت آبی‌پوشان قرار داشت و بازیکن تأثیرگذار تیم ساپینتو بود. او در ۳۳ بازی در خط دفاعی استقلال به بازی گرفته شد و آمار یک پاس گل نیز به نام او ثبت شد.
کوین یامگا، دیگر مهره کلیدی استقلال بود و آبی‌پوشان با حضور او همواره تیم خطرناکی نشان می‌داد. او در اواخر فصل مصدوم شد و نتوانست تیمش را همراهی کند اما در مجموع ۲۹ بازی برای تیمش به میدان رفت و ۹ گل به ثمر رساند و ۳ پاس گل به نام او ثبت شد.
عزیزبک آمانوف اما از همان ابتدای فصل به نیمکت دوخته شد و ساپینتو به او چندان اعتقادی نداشت و دست آخر در نیمه فصل استقلال را ترک کرد و رفت.
فولاد: روبرتو تورس، کنت، کولیبالی، پاتوسی، سوگیتا و الکس آلگریا
فولادی‌ها در فصلی که گذشت در بخش جذب بازیکن خارجی فعالیت زیادی داشتند و 6 بازیکن خارجی در طول فصل در این تیم به میدان رفتند. روبرتو تورس باکیفیت‌ترین بازیکن خارجی در میان بازیکنان خارجی این تیم بود. او از اوساسونا به فولاد آمد و یکی از جذاب‌ترین نقل و انتقالات لیگ بیست‌ودوم را رقم زد. تورس در ۱۳ بازی که برای فولاد به میدان رفت، 2 گل و 2 پاس گل ثبت کرد و از همان ابتدا جایگاه ثابتی در ترکیب فولاد داشت.
کنت ۳۲ ساله از سپاهان به فولاد آمد و دروازه‌بان شماره یک این تیم لقب گرفت. او ۳۰ بازی در ترکیب فولاد حضور داشت و عملکرد قابل قبولی در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا داشت. کنت در این فصل ۱۳ کلین‌شیت ثبت کرد و از نظر ثبت بیشترین کلین‌شیت در میان 5 دروازه‌بان برتر لیگ جای گرفت.
کولیبالی و پاتوسی مورد نظر کادرفنی وقت فولاد قرار نداشتند و با تصمیم جواد نکونام پس از نیم فصل از این تیم جدا شدند. پاتوسی ۱۰ بازی برای فولاد به میدان رفت و یک گل به ثمر رساند و کولیبالی ۱۳ بازی انجام داد و ۳ گل به ثمر رساند.
در نیم فصل دوم سوگیتا و آلگریا به جای کولیبالی و پاتوسی به فولاد اضافه شدند که عملکرد ضعیفی از خود به جای گذاشتند. سوگیتا یک بار برای فولاد به میدان رفت و آلگریا در ۷ بازی با پیراهن فولاد یک گل به نام خود ثبت کرد.
پرسپولیس: گولسیانی، لوکادیا، وحدت هنانوف، دیاباته و لئاندرو پریرا
پرسپولیس در جذب بازیکنان خارجی در فصل‌های اخیر چندان موفق عمل نکرده و بازیکنان خارجی این تیم در این فصل نیز عملکرد پرنوسانی داشتند. گولسیانی بهترین عملکرد را در میان بازیکنان خارجی پرسپولیس داشت و لوکادیا در مدت کوتاهی که در پرسپولیس بود، درخشان ظاهر شد. شیخ دیاباته با وجود گلزنی در چند دیدار، در بیشتر فصل مصدوم بود و پریرا هم عملکرد خوبی از خود به نمایش نگذاشت. تمیروف در ابتدای فصل از پرسپولیس جدا شد و وحدت هنانوف، مدافع پرسپولیس در بیشتر بازی‌ها نیمکت‌نشین بود.
گولسیانی مدافع گرجستانی پرسپولیس پس از عملکرد خوبش در پایان فصل به تیم ملی گرجستان نیز دعوت شد. او در مجموع ۳۳ بازی برای پرسپولیس ۱۰ بار دروازه حریفان را باز کرد تا گلزن‌ترین مدافع فصل لقب بگیرد. همچنین لوکادیای هلندی در ۹ دیداری که برای پرسپولیس به میدان رفت، ۶ بار گلزنی کرد و به صدر جدول گلزنان رفت اما در نهایت به شکل ناگهانی از این تیم جدا شد تا سرخپوشان در خط حمله دچار ضعف شوند. شیخ دیاباته دیگر مهاجم پرسپولیس نیز کمک چندانی به خط حمله سرخپوشان نکرد و بارها مصدوم شد تا گل‌محمدی قید این بازیکنان را بزند. دیاباته البته در ۹ بازی ۳ گل به ثمر رساند.
لئوناردو پریرا برای ترمیم خط حمله پرسپولیس به جمع شاگردان گل‌محمدی اضافه شد اما عملکرد این بازیکن برزیلی نیز قابل قبول نبود و تنها یک بار توانست برای سرخپوشان گلزنی کند.
وحدت هنانوف مدافع تاجیکستانی پرسپولیس که در فصل گذشته بیشتر مورد استفاده قرار گرفت و در این فصل کمتر به بازی گرفته شد و بیشتر نیمکت‌نشین بود. با این حال او به همراه پرسپولیس توانست جام حذفی و لیگ برتر را فتح کند.
مس کرمان: ران تونگیک و بورا نوگیرا
مس کرمان در نیم فصل برای ترمیم نقاط ضعف تیمش دو بازیکن خارجی به خدمت گرفت. بازیکنانی که در طول این نیم فصل نتوانستند به مس کمک کنند و در نهایت این تیم به لیگ دسته یک سقوط کرد. ران تونگیک مدافع ۲۶ ساله استرالیایی در ۱۰ دیدار به زمین رفت و یک گل نیز به ثمر رساند و بورا نوگیرا، هافبک اهل گینه بیسائو ۱۸ بازی برای مسی‌ها به میدان رفت. در نهایت عملکرد این دو بازیکن مورد انتقاد زیادی قرار گرفت.
ذوب‌آهن: احسان پنجشنبه و دارکو بیدوف
دارکو بیدوف صربستانی که پیش از این سابقه بازی در ذوب‌آهن را در کارنامه داشت، به اصفهان برگشت تا مشکل گلزنی ذوب‌آهن را حل کند. اما بیدوف یک تماشاگر واقعی بود! او تنها در یک بازی و 15 دقیقه فرصت حضور در زمین را پیدا کرد و آماده نبودنش باعث شد تا کادرفنی سبزپوشان قید حضور این بازیکن را بزند.
احسان پنجشنبه دیگر بازیکن تاجیکستانی بود که فرصت حضور در لیگ ایران را پیدا کرد اما با اتفاقی مشابه بیدوف روبه‌رو شد و تنها 5 بار فرصت بازی پیدا کرد و در نهایت از این تیم جدا شد. عملکرد 2 بازیکن ذوب‌آهن آنقدر ضعیف بود که مربیان این تیم علاقه‌ای به ادامه همکاری با آنها را نداشتند.
سپاهان: مانوئل فرناندس، کامسوبا، کاتاتائو، رناتو داسیلویرا و نیلسون جونیور
سپاهان برخلاف سال‌های گذشته بازیکنان خارجی مؤثری جذب نکرد. فرناندز شناخته شده‌ترین بازیکنی بود که به سپاهان پیوست. او در مدت زمان حضورش در زمین توانست برای تیمش مؤثر باشد اما به دلیل سن بالایش در چند مقطع دچار مصدومیت شد و نتوانست تیمش را همراهی کند. فرناندس پرتغالی که دوران درخشانی را پیش از این در فوتبال اروپا گذراند، در مجموع ۱۴ بازی و ۷۱۶ دقیقه در زمین حضور پیدا کرد و یک گل به ثمر رساند.
الویس کامسوبا و ایگور کاتاتائو دو بازیکنی بودند که در خط هافبک بازی کردند اما نتوانستند عملکرد قابل توجهی از خود به نمایش بگذارند. کامسوبا از سپاهان جدا شد اما هنوز تکلیف ادامه یا قطع همکاری کاتاتائو مشخص نشده است. کاتاتائو برزیلی در ۱۲ بازی یک گل زد و یک پاس گل داد و کامسوبا ۱۵ بار در ترکیب سپاهان قرار گرفت که 2 پاس گل را به ثبت رساند. نکته عجیب درباره کاتاتائو اینکه فدراسیون فوتبال این کشور او را به علت تبانی به صورت مادام‌العمر محروم کرد!
رناتو داسیلویرا و نیلسون جونیور 2 مدافع برزیلی سپاهان در این فصل بودند. رناتو در ۱۳ دیدار از نیم فصل اول به میدان رفت و پس از آن نیمکت‌نشین شد. او نیز عملکرد خوبی در سپاهان ثبت نکرد و در نهایت از جمع طلایی‌پوشان جدا شد. نیلسون دیگر بازیکن برزیلی سپاهان پس از حضور در این تیم به ترکیب ثابت رسید و برخلاف داسیلویرا در بیشتر بازی‌های سپاهان در ترکیب ثابت قرار گرفت. او با وجود اینکه دیرتر از بازیکنان به سپاهان اضافه شد اما در ۲۳ بازی در ترکیب این تیم جای گرفت. نیلسون یک گل نیز در این فصل به ثمر رساند.
نساجی: آداما نیان
مهاجم سابق شارلروا و اوستنده بلژیک و سوشو فرانسه برای حل مشکل گلزنی نساجی به این تیم پیوست. او آنقدر عملکرد ضعیفی را از خود به نمایش گذاشت که مورد انتقاد بسیاری از هواداران این تیم قرار گرفت. نیان تنها بازیکن خارجی نساجی بود. او به عنوان مهاجم هدف ۲۶ بازی برای نساجی انجام داد و تنها یک پاس گل ثبت کرد. نیان در لیست بازیکنان ضعیف خارجی لیگ بیست‌ودوم قرار دارد.
آلومینیوم: هانسل زاپاتا و والنتیل یوئل
آلومینیوم در نقل و انتقالات ابتدای فصل دو بازیکن خارجی به خدمت گرفت که مورد تمجید بسیاری قرار گرفتند. اراکی‌ها نتایج قابل قبولی کسب کردند و در پایان لیگ در رده هشتم قرار گرفتند. زوج هانسل زاپاتا و محمدرضا آزادی در نیم فصل دوم به هماهنگی رسیده بود، مدافعان حریف مقابل آنها به زحمت افتادند.
زاپاتا ۲۸ ساله و کلمبیایی از شریف مولداوی به اراک آمد و در ۳۱ بازی ۴ گل زد و ۴ بار پاس گل داد. او بارها در تیم منتخب هفته قرار گرفت و از باکیفیت‌ترین بازیکنان آلومینیوم در فصل گذشته بود. دیگر بازیکن آلومینیوم والنتین یوئل بود که با تصمیم باشگاه آلومینیوم، این بازیکن در نیم فصل دوم به ام‌صلال قطر قرض داده شد. یوئل که اهل استرالیا بود در این فصل ۱۲ بار برای آلومینیوم به میدان رفت.
نفت آبادان: موخیدینوف، پیریز، فریدون، محمد جلیل مزهر و بوبوئف
نفت آبادان در لیگ بیست‌ودوم با احتساب یک بازیکن دورگه ایرانی – قطری از ۵ بازیکن خارجی استفاده کرد که هیچ‌کدام نتوانستند به این تیم کمک کنند. نفت در این فصل تا هفته آخر کاندیدای سقوط به لیگ دسته یک بود و در نهایت در لیگ برتر باقی ماند. آنها برای ترمیم تیم‌شان از بازیکنان آسیایی و یک بازیکن اهل اروگوئه استفاده کردند اما آمار کیفیت پایین این بازیکنان باعث شد تا عبدالله ویسی در هفته‌های پایانی از آنها استفاده نکند.
شردین بوبوئف تنها بازیکنی بود که بین این بازیکنان توانست برای تیمش در یک بازی گلزنی کند و مثمرثمر باشد و پس از آن مصدوم شد. دیگر بازیکنان طلایی‌پوشان آبادانی نتوانستند عملکرد خوبی را از خود به نمایش بگذارند و تنها تماشاگران دلاری نفتی‌ها محسوب می‌شدند!
مس رفسنجان: لوسیانو پریرا، گادوین منشا و جفرسون باهیا
بازیکنان خارجی مس کرمان در این فصل عملکرد پر فراز و نشیبی را به ثبت رساندند. 2 مهاجم خارجی این تیم هر کدام در مقطع‌های مختلف برای تیم‌شان مؤثر ظاهر شدند و در مقابل مدافع برزیلی یکی از بازیکنان ثابت و تأثیرگذار این تیم بود.
لوسیانو پریرا ۳۹ ساله، مهاجم باتجربه و برزیلی مس در این فصل ۲۷ بار برای نارنجی‌پوشان به میدان رفت، 4 گل به ثمر رساند و 3 بار پاس گل داد. گادوین منشا دیگر مهاجم این تیم که اهل نیجریه است نیز ۲۲ بار در این فصل برای تیمش بازی کرد و آمار 3 گل و یک پاس گل را به ثبت رساند.
جفرسون باهیا، مدافع برزیلی مس رفسنجان که از سری B برزیل به جمع شاگردان ربیعی اضافه شده بود با عملکردی خوب به مهره ثابت تیمش تبدیل شد و در این فصل ۳۲ بازی برای رفسنجانی‌ها انجام داد. او توانست 2 گل نیز به ثمر برساند و خط دفاع مستحکمی را به همراه دیگر بازیکنان این تیم بسازد. مس رفسنجان در این فصل ۱۵ گل دریافت کرد و از نظر گل خورده در میان بهترین‌های فصل قرار گرفت.
پیکان: تیتو اوکلو و شرزود تمیروف
پیکان در این فصل دو بازیکن خارجی جذب کرد که عملکرد موفقی از خود نشان ندادند. تیتو اوکلو مهاجم اهل سودان جنوبی در ۱۵ بازی که برای پیکان به میدان رفت لیگ بیست‌ودوم را بدون گل و پاس گل به پایان رساند. او البته یک بار به تیم ملی کشورش دعوت شد و برای این تیم گلزنی کرد اما در ایران نتوانست موفق عمل کند.
257 251